Kości zostały rzucone. A Ty całym swoim umysłem czekasz na euforię wygranej. Być może to Twój zakład z losem. Emocje są tak silne i skupione wyłącznie na grze, że nie masz świadomości stawki – stało się nią Twoje życie. Jak rozpoznać uzależnienie od hazardu i jak skutecznie z niego wyjść?
Kiedy hazard staje się chorobą
Już w ujęciu słownikowym hazard to nie tylko wszelkie gry i zakłady o pieniądze, których wynik jest losowy. Poza pierwszym dosłownym znaczeniem termin ten oznacza również narażanie się na niebezpieczeństwo i ryzyko. Co ważne, uzależnienie od hazardu, tak jak każdy inny nałóg związany z zachowaniami czy substancjami, jest chorobą postępującą.
Fascynacja grą, czyli początek uzależnienia od hazardu
W rozwoju tej choroby można wyróżnić kilka faz. Pierwsza z nich to zainteresowanie graniem i zakładami. Może dotyczyć już dzieci i nastolatków. Uprawiany wówczas hazard klasyfikuje się jako rekreacyjny – gracz traktuje go jako rozrywkę i formę spędzania wolnego czasu, nad którą ma faktyczną, pełną kontrolę.
Po pewnym czasie grania liczonym w miesiącach lub latach następuje przejście do fazy zwycięstw. Emocje związane z wygranymi nabierają dla gracza szczególnego znaczenia i wywołują w nim silne pobudzenie. Fantazjowanie na temat dużych wygranych staje się siłą napędową do podnoszenia stawek i ryzyka. Jeżeli wielka wygrana rzeczywiście nastąpiła, to nie przynosi ona grającemu zaspokojenia – wyzwala raczej pragnienie powtórzenia wyniku. Takie podejście szereguje się jako hazard ryzykowny. Pojawiają się wtedy pierwsze negatywne skutki grania. Na tym etapie hazardzista może się jeszcze z tymi konsekwencjami samodzielnie i doraźnie uporać.
Patologia hazardu – konsekwencje uzależnienia
Spirala podnoszenia emocji i kwot prowadzi jednak nieuchronnie do fazy strat. Hazard staje się prawdziwym problemem. W podejściu gracza do finansów i bliskich następuje wyraźna negatywna przemiana. Hazardzista podporządkowuje wówczas całe swoje życie pod przymus dalszego grania. Ogromna siła tego przymusu jest niezrozumiała dla ludzi wokół. Szczególnie, kiedy towarzyszy im niewiedza, że nałogowe uprawianie hazardu jest poważną chorobą. Gracza napędza obsesyjna wiara w “odbicie się”, dzięki kolejnej rozgrywce.
Takie nie zatrzymane z pomocą terapii uzależnienie będzie się jeszcze bardziej pogłębiać. Nałogowe granie przechodzi wtedy do fazy desperacji, a następnie utraty nadziei. W przyjętej wcześniej klasyfikacji hazard staje się patologiczny. Oznacza to uzależnienie z wszelkimi jego konsekwencjami, takimi jak izolacja, zerwanie relacji, utrata pracy, problemy psychiczne i prawne. Uzależniony staje wtedy przed dramatycznie zawężoną perspektywą – ucieczką w inny nałóg, więzieniem, śmiercią lub sięgnięciem po pomoc.
Jak rozpoznać uzależnienie od hazardu?
Jeżeli zadajesz sobie pytanie “Czy jestem uzależniony od hazardu?”, to musisz wziąć pod uwagę naturę tej choroby. Uzależnienie opiera się na iluzji i zaprzeczeniu. Można to ująć tak, że choroba nie chce, abyś zdał sobie z niej sprawę. Ty tkwisz w zaprzeczeniu, aby ona mogła się dalej rozwijać.
Z tą wiedzą może być Ci łatwiej przyjrzeć się sobie z boku i z odpowiednią troską. Być może cisną Ci się na usta słowa: „Jak mogę być uzależniony, skoro niczego nie piję, ani nie zażywam?”. Świadomość społeczna o uzależnieniach od substancji rośnie. Nieco w tyle są tutaj uzależnienia behawioralne, czyli te związane z zachowaniami, takimi jak kompulsywne granie na pieniądze. Jak jednak zaraz zauważysz, powoduje ono takie same niszczące schematy myślenia i zachowania, jak narkotyki czy alkohol.
Przejawem iluzji może być już romantyzowanie nałogu. Przykładowo, uzależniony może twierdzić, że namiętnie obstawia zakłady bukmacherskie tylko i wyłącznie z powodu swojej miłości do sportu. I nieistotne jest, że nikt wokół już od dawna nie bierze tej historii za wiarygodną.
Innym rodzajem zniekształconego przez chorobę myślenia jest przekonanie o posiadaniu kontroli nad przebiegiem gry. Może towarzyszyć temu opracowywanie różnych strategii i systemów lub też poczucie, że skoro w ostatnim podejściu srogo przegrałeś, to teraz karta musi się odwrócić.
Lista myśli i zabiegów, jakimi można zakłamywać swoją świadomość i uspokajać sumienie, jest nieograniczona jak ludzka wyobraźnia. Warto jeszcze przytoczyć przykłady słów, które u uzależnionego od grania pojawiają się często, bo w jego przekonaniu są jak najbardziej racjonalne. Przecież “nie gram codziennie”, “nie gram dużymi sumami” lub po prostu “mam wciąż pieniądze”. Jeżeli z takich lub podobnych słów budujesz przed samym sobą nieprzekraczalny mur, to warto byś uzbroił się w odwagę i uczciwość. Po co? Aby zajrzeć przez szpary w tym murze prosto do swojego wnętrza.
Co się dzieje w moim wnętrzu? Objawy uzależnienia
W trudnych pytaniach najlepsze jest to, że często prowadzą do prostych odpowiedzi. Na wstępie zastanów się, czy podczas grania lub na myśl o nim czujesz podekscytowanie niemożliwe do osiągnięcia w innych sytuacjach. Prześledź historię swojego grania. Czy zdarzyło Ci się podjąć spontaniczną decyzję o uprawianiu hazardu, aby odreagować stres i trudności? Czy porzuciłeś przy tym swoje wcześniejsze plany? Być może Twoi bliscy zwracali już uwagę, że granie stało się dla Ciebie problemem. Jeżeli na takie spostrzeżenia reagujesz oburzeniem i zaprzeczeniem, to może być ważny sygnał, że hazard staje się chorobą.
Ukrywanie prawdy
Z drugiej strony możesz starać się utrzymać swoje granie w tajemnicy. Czy zdarzyło Ci się mówić, że wychodzisz z domu lub siadasz do komputera coś załatwić, a tak naprawdę zamierzałeś grać? Ukrywanie prawdy o hazardzie i jego częstotliwości to kolejna lampka kontrolna, która sygnalizuje uzależnienie.
Przymus grania
Przyjrzyj się również sobie podczas samego grania. Papierkiem lakmusowym problemu są sytuacje, gdy nie możesz przestać grać, mimo że planowałeś inaczej. Miałeś wydać określoną kwotę, ale zaprzestałeś gry dopiero, jak skończyły się już wszystkie pieniądze. Takie zachowanie dobitnie świadczy o przymusie grania. W Twoim mózgu zaszły uzależnieniowe zmiany. Sprawiają one, że gdy już zaczniesz rozgrywkę, to nie jesteś w stanie jej przerwać.
Postępujące zadłużenie
O sile postępującej choroby może świadczyć sytuacja, w której nawet brak pieniędzy nie powstrzymuje Cię przed dalszą grą. To już nie tylko sprzedawanie swoich rzeczy lub używanie środków na rachunki po to, aby sfinansować hazard i usilne pragnienie odegrania się. Całkowitą utratę kontroli nad uzależnieniem zwiastuje zaciąganie pożyczek lub kradzieże i oszustwa dokonywane pod przymusem grania.
Uzależnienie krzyżowe
Warto przy tym zaznaczyć, że czasem uzależnienie od hazardu jest tym pierwszym nałogiem, do którego potem mogą dołączyć wszelkie inne – od internetu i pornografii, po alkohol i narkotyki. Czasem jest odwrotnie. Po wyjściu z uzależnienia od substancji chory znajduje nowy sposób na nałogowe regulowanie emocji w online’owych lub tradycyjnych kasynach i innych grach na pieniądze.
Tak czy inaczej, gdy już szczęśliwie dochodzisz do zbudowanej przez siebie ściany i jesteś gotów poprosić o pomoc, pojawia się pytanie, jak wyjść z hazardowego nałogu?
Jak wyjść z uzależnienia od hazardu?
Wybitny rosyjski pisarz, Fiodor Dostojewski, zmagał się z uzależnieniem od hazardu i zanim z niego wyszedł, w powieści “Gracz” stworzył kapitalne studium tej choroby. Ty zaś na samym początku swojej drogi leczenia potrzebujesz zaakceptować fakt, że masz poważny problem z hazardem. Razem z tym na wstępie trudnym pogodzeniem się z rzeczywistością idzie przyjęcie uwalniającej prawdy, że uzależnienie od hazardu nie jest defektem moralnym tylko chorobą, którą można leczyć. Wówczas osiągniesz punkt zwrotny w swoim życiu. Dostojewski opisał go w “Graczu” słowami, które są adekwatne w każdej fazie choroby: “Mogę odnaleźć w sobie człowieka, dopóki ten jeszcze nie zginął!”.
Terapia jako najlepsze remedium
Wyjście z nałogu grania zapewnia terapia uzależnień. Z pomocą doświadczonych terapeutów zaczniesz rozumieć, co Ci dolega. Poznasz mechanizmy choroby i nauczysz się je zauważać. Dzięki temu będziesz potrafił rozpoznawać wyzwalacze – sytuacje i emocje, które wywołują w Tobie przymus grania. Terapia pozwoli Ci zacząć radzić sobie z destrukcyjnymi odruchami w zdrowy sposób. Poznasz konkretne narzędzia i sposoby zaopiekowania się sobą, dzięki którym głód hazardu nie będzie już prowadził Cię do gry.
Co absolutnie kluczowe, w całym tym procesie nie będziesz sam. Nie tylko dzięki specjalistom. Terapia grupowa pozwoli Ci dostrzec, że są inni uzależnieni, którzy nie tylko zmagają się z tym samym, co Ty, ale również z powodzeniem uczą się życia bez regulowania go hazardem. Ich informacje zwrotne mogą Ci dać bezcenny wgląd w Twoje złudne i szkodliwe przekonania o sobie samym, świecie, jak i o hazardzie. Oprócz terapii grupowej istnieje też wspólnota Anonimowych Hazardzistów, w której jeśli tylko zechcesz, znajdziesz zrozumienie i bezwarunkowe wsparcie.
Wytrwanie w terapii pozwoli Ci wyjść z iluzorycznej bańki, w której tkwiło Twoje myślenie. Ten stan umysłu opisał z genialną wnikliwością wspomniany Dostojewski: “Dlaczego gra ma być gorsza od jakiegokolwiek innego sposobu zdobywania pieniędzy, na przykład choćby od handlu? To prawda, że na stu wygrywa jeden. Ale co mnie to obchodzi?”. Leczenie uzależnienia od hazardu sprawi, że znów będą Cię obchodzić zdrowe postawy i wartości. Nauczysz się dbania o relacje, uczciwego podejścia do finansów, bezpiecznego wychodzenia z ewentualnych długów i radzenia sobie ze stresem już bez paradoksalnego podnoszenia adrenaliny.
Jeśli uzależnienie od hazardu dotyczy Ciebie lub kogoś z Twojej rodziny i szukasz możliwości leczenia w ośrodku terapii uzależnień, zadzwoń, porozmawiamy o szczegółach. Pomożemy Ci dotrzeć do prawdziwej przyczyny Twojego uzależnienia. Czekamy na Ciebie pod nr tel. 602 141 942.