Każdy z nas pragnie pozytywnych relacji z innymi – to naturalna potrzeba, wynikająca z naszej społecznej natury. Dążymy do bliskości, wzajemnego poznawania i tworzenia głębokich więzi. Ale co się dzieje, gdy te fundamentalne aspekty naszego życia sprowadzają się jedynie do kontaktów przez ekran? Uzależnienie od social mediów może sprawić, że zamiast budować autentyczne relacje, wpadamy w pułapkę powierzchownych interakcji i iluzji bliskości. W efekcie zaniedbujemy realne kontakty, tracąc umiejętność głębokiego porozumienia i empatii w prawdziwym świecie.
Uzależnienia dzielą się na dwie kategorie. Pierwsza obejmuje uzależnienia od substancji, takich jak alkohol, narkotyki czy leki, które wpływają bezpośrednio na nasze ciało i umysł. Druga to uzależnienia behawioralne, które dotyczą określonych działań – na przykład hazardu, kompulsywnego oglądania pornografii czy nadmiernego korzystania z mediów społecznościowych.
Jak można się uzależnić od social mediów?
Różnice między osobą uzależnioną od social mediów a tą, która korzysta z nich w zdrowy sposób, bywają trudne do zauważenia. Platformy te stały się nieodłącznym elementem codzienności, przez co granice między zwykłym użytkowaniem a nadużywaniem często się zacierają. Wszyscy z nich korzystamy, choćby jako narzędzia komunikacji. Jak więc rozpoznać, czy sposób, w jaki używamy mediów społecznościowych, pozostaje zdrowy, czy już wkracza na teren uzależnienia?
Charakterystyka uzależnienia od social mediów
Uzależnienie od social mediów objawia się nadmiernym korzystaniem z nich w sposób, który zakłóca codzienne życie i utrudnia relacje z innymi. Zamiast pełnić funkcję dodatku do rzeczywistości, stają się jej głównym elementem. Osoby dotknięte tym problemem często nie dostrzegają świata poza ekranem, a ich uwaga skupia się niemal wyłącznie na cyfrowym świecie.
W niektórych przypadkach media społecznościowe stają się narzędziem do regulacji emocji. Intensywne korzystanie, takie jak na przykład doomscrolling – bezrefleksyjne przeglądanie Internetu – pozwala chwilowo „wyłączyć” myśli i odsunąć od siebie trudne emocje. Choć może to dawać krótkotrwałe poczucie ulgi, w dłuższej perspektywie jedynie pogłębia problem.
Sygnały ostrzegawcze
- Strach przed przegapieniem (ang. Fear of Missing Out – FOMO) odgrywa istotną rolę w kształtowaniu się uzależnienia od social mediów. Stały się one tak ważną częścią życia osoby, że jakiekolwiek ominięcie, przegapienie lub niedostrzeżenie danej informacji wywołuje ogromny strach. Osoba uzależniona będzie intensywnie starała się być w „obiegu” i posiadać informacje aktualne – bez względu na koszt.
- Czas ekranowy (ang. screen time) to czas spędzany na korzystaniu z różnego rodzaju ekranów. Warto jednak zauważyć, że obecnie wiele aspektów naszego życia przeniosło się do świata cyfrowego. W efekcie czas ten może być znacznie większy, niż się spodziewasz. Dlatego dobrze jest świadomie przeanalizować swoje nawyki i sprawdzić, na jakich aplikacjach lub stronach internetowych spędzasz najwięcej czasu. Większość nowoczesnych telefonów oferuje funkcję monitorowania cyfrowego dobrostanu, która może w tym pomóc.
- Zaburzenia koncentracji to kolejny sygnał ostrzegawczy związany z intensywnym korzystaniem z mediów społecznościowych. Umysł może zostać tak mocno zaabsorbowany sferą online, że inne formy spędzania czasu, takie jak czytanie książek, stają się wyzwaniem. Spokojny i powolny charakter lektury często kontrastuje z dynamicznymi treściami, takimi jak memy, krótkie filmiki (reels, shorts itp.), przez co Twój umysł może nieustannie dryfować w ich kierunku.
- Jak się czujesz używając mediów społecznościowych?Czy sprawiają one, że odczuwasz ból psychiczny? Może, zamiast pomagać w socjalizacji z rodziną i przyjaciółmi, tylko ją utrudniają? Mając do czynienia z uzależnieniem od social mediów musisz wziąć pod uwagę siebie i refleksyjnie spojrzeć na swoje decyzje, uczucia i wybory.
Praktyka Mindfulness
Popularnym sposobem na odzyskanie swojej uwagi oraz koncentracji jest praktyka mindfulness. Chociaż często przedstawiana jako „lek na wszystko”, w przypadku uzależnienia od mediów społecznościowych może realnie pomóc w odzyskaniu kontroli. Kluczem jest zrozumienie dlaczego, mindfulness potrafi pomóc.
Praktyka mindfulness pozwala zwolnić tempo codziennego życia i skierować uwagę na siebie. Dzięki niej możesz zauważyć momenty, w których odczuwasz impuls, by sięgnąć po telefon lub otworzyć komputer. Obserwując te odruchy i pozwalając im przemijać, zyskujesz większą kontrolę nad swoimi nawykami. Mindfulness oferuje wiele różnych form medytacji i introspekcji, które z czasem możesz dostosować do swoich indywidualnych potrzeb.
Kiedy sięgnąć po pomoc?
Uzależnienie od social mediów atakuje znienacka. Jeśli czujesz, że potrzebujesz pomocy w radzeniu sobie z ciągłą potrzebą odświeżania aplikacji, pamiętaj, że to nic złego. W XXI wieku zarówno młodsze, jak i starsze osoby są na to narażone. Firmy stojące za popularnymi platformami społecznościowymi inwestują ogromne środki w badania, by przyciągnąć Twoją uwagę i sprawić, byś spędzał tam jak najwięcej czasu. Kluczem do odzyskania równowagi jest świadome ograniczanie korzystania z aplikacji i skupienie się na realnych relacjach oraz pasjach, które przynoszą prawdziwą satysfakcję.
Jeśli chcesz odzyskać kontrolę i przestać pozwalać uzależnieniu wpływać na Twoje samopoczucie, skontaktuj się z nami pod numerem tel. 602 141 942. Pomożemy Ci dotrzeć do przyczyn Twojego uzależnienia i wspólnie opracujemy plan leczenia.